Vanuit ecologische hoek is de rol van watermolens in ons beekdallandschap lange tijd onderbelicht gebleven, Onze beekdalen zijn in het verleden veel sterker beïnvloed door menselijk handelen dan algemeen wordt gedacht. Wie in de archieven duikt vindt al snel aanwijzingen voor de aanwezigheid van talloze watermolens. Zo ook in het dal van de Tungelroyse beek, waar ooit een tiental watermolens het landschap sierde. Daarvan zijn nog drie molens over, waarvan twee in het Leudal (St. Elizabethmolen, Leumolen). Ook in de directe omgeving zijn nog verscheidene watermolens te vinden. Al sinds de 10e eeuw en wellicht al ver daarvoor hebben watermolens een sturende rol gespeeld bij het landgebruik door de mens en het functioneren van water- en ecosystemen in onze beekdalen.
Daarna zal hij ingaan op de landschappelijke consequenties van de molens in het Tungelroyse beekdal; of wel het watermolenlandschap. Ook de vermeende ecologische problemen komen aan bod. Tegenwoordig komen ecologie en cultuurhistorie daardoor vaak, maar onnodig met elkaar in conflict. Hij pleit al geruime tijd voor een meer innovatieve, geïntegreerde strategie bij het oplossen deze ‘problemen’, een waarbij ecologie en cultuurhistorie juist samen optrekken. Een goed voorbeeld van een dergelijke, geïntegreerde aanpak is te vinden langs de Tungelroyse beek. Dit voorjaar is in het Leudal de St Elizabethmolen, voorheen weinig meer dan een ruïne, na een restauratie weer in gebruik genomen. Natuur, cultuur en recreatie in en rond het Leudal varen er wel bij. Hans de Mars heeft een methodiek ontwikkeld om watermolens en het bijbehorende watermolenlandschap in kaart te brengen en de functionaliteit daarvan te waarderen. Voor zijn werkzaamheden op dit vlak ontving hij eind 2014 de Molenbiotoopprijs.